ประวัติสโมสรไบรท์ตัน แอนด์ โฮลฟ์ อัลเบี้ยน
สโมสร ไบรท์ตัน แอนด์ โฮลฟ์ อัลเบี้ยน (Brighton & Hove Albion) หรือที่เรียกกันสั้น ๆ ว่า ไบร์ทตัน (Brighton) มีฉายาว่า “เจ้านกนางนวล” หรือ The Seagulls ในภาษาอังกฤษ ก่อตั้งสโมสรอย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 24 มิถุนายน 1901 ในช่วงแรกพวกเขาลงเล่นในลีกอาชีพทางตอนใต้ของอังกฤษ จนถึงปี 1920 ก็ได้รับคัดเลือกให้เข้าสู่ลีกอย่างเป็นทางการในระดับดิวิชั่น 3 ของฟุตบอลอังกฤษ โดย The Seagulls ได้ลงเล่นในระดับดิวิชั่น 3 นี้จนถึงปี 1958/59 ก็ได้มีโอกาสเลื่อนชั้นขึ้นสู่ดิวิชั่น 2 แต่ภายในเวลาไม่กี่ปี ทางสโมสรก็ได้หล่นกลับไปอยู่ในดิวิชั่น 3 อีกครั้ง ซ้ำร้ายกว่านั้นเมื่อผ่านไปแค่ปีเดียวทีมก็มีอันต้องหล่นลงไปอยู่ในดิวิชั่น 4 เป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์สโมสร

Source: Sports Team History
ไบรท์ตัน นั้นถือเป็นทีมเล็กๆ ที่วนเวียนอยู่ในดิวิชั่น 2 กับ 3 เป็นประจำ เมื่อปี 1972 Mike Bamber ได้เข้ามานั่งแท่นตำแหน่งประธานสโมสรและได้มีการดึงนักเตะและผู้จัดการทีมที่พอมีชื่อเสียงเข้ามาสู่สโมสรบ้าง แต่พวกเขาก็ไม่ได้ประสบความสำเร็จใดๆ แบบเป็นชิ้นเป็นอัน จนกระทั่งฤดูกาล 1978/79 ภายใต้การคุมทัพของ Alan Mullery อดีตดาวเตะชาวอังกฤษ สโมสรแห่งนี้ได้ก้าวขึ้นสู่การเล่นบนลีกสูงสุดเป็นครั้งแรกในฐานะของการเป็นรองแชมป์ดิวิชั่น 2 (เดิม) ทว่าการขึ้นมาบนลีกสูงสุดพวกเขาไม่ได้ทำผลงานดีเด่นอะไรมากนัก อยู่โซนท้ายของตารางก่อนจะหล่นไปอยู่ดิวิชั่น 2 อีกครั้งหลังจบฤดูกาล 1982/83 ในตำแหน่งบ๊วยของตาราง แต่อย่างไรก็ตามในฤดูกาลนั้น พวกเขาสามารถฝ่าฟันจนเข้าไปถึงรอบชิงชนะเลิศรายการเอฟเอ คัพ แต่น่าเสียดายที่ต้องมาแพ้ให้กับยักษ์ใหญ่บอลอังกฤษอย่าง แมนเชสเตอร์ ยูไนเต็ด

Source: The Guardian
ด้วยการเป็นทีมขนาดเล็ก บวกกับการร่วงหล่นลงไปยังลีกล่างบ่อยครั้ง ส่งผลต่อสถานะการเงินสโมสรเป็นอย่างมาก ในปี 1996 พวกเขาหล่นลงไปอยู่ในดิวิชั่น 3 อีกครั้ง บวกกับสถานะทางการเงินที่ฝืดเคืองอย่างหนัก กลุ่มผู้บริหารจึงมีมติที่ต้องตัดใจขายสนาม Goldstone Ground เพื่อนำเม็ดเงินมาแก้หนี้สินล้นพ้นตัว ซึ่งการกระทำดังกล่าวสร้างความไม่พอใจให้กับแฟนบอลเป็นอย่างมาก และได้มีการประท้วงบริเวณหน้าสนามและบุกเข้าไปในสนามจนทีมโดนลงโทษด้วยการหักคะแนน มาถึงปี 1997 Dick Knight ได้เข้ามานั่งแท่นประธานสโมสร หลังจากที่มีแฟนบอลกลุ่มใหญ่พยายามหนุนหลังให้ขับไล่บอร์ดบริหารชุดเก่าออกไปทั้งหมดหลังจากที่ขายสนามให้กับบริษัทพัฒนาอสังหาริมทรัพย์
หลังจากที่สโมสรได้ขายสนามออกไป The Seagulls ต้องย้ายไปเล่นในสนามแห่งใหม่ที่ไกลกว่าเดิม 70 ไมล์ ซึ่งเป็นสนามของ Gillingham และได้ใช้สนามดังกล่าวอยู่ราว 2 ปี จนกระทั่งปี 1999/2000 พวกเขาได้ทำสัญญาเช่าเพื่อลงเล่นสนามเหย้าบ้านของตนเองอีกครั้งที่ Withdean Stadium ซึ่งเดิมทีแล้วเป็นสนามกรีฑาที่มีการดัดแปลงให้ใช้เป็นสนามฟุตบอล
ในปี 2009 Tony Bloom นักพนันและผู้เล่นโป๊กเกอร์ มืออาชีพได้เข้ามาทุ่มซื้อหุ้นใหญ่ของสโมสรต่อจาก Dick Knight และได้ลงทุนราว 93 ล้านปอนด์เพื่อสร้างสนามใหม่ให้กับสโมสร

Source: The Athletic
ในช่วงเวลาต่อจากนั้นฟอร์มการเล่นของพวกเขาก็สลับขึ้นๆ ลงๆ จนในฤดูกาล 2016/17 ก็สามารถคว้ารองแชมป์เดอะ แชมเปี้ยนชิพ อังกฤษ มาครองและเลื่อนชั้นสู่ พรีเมียร์ลีก อังกฤษ เป็นครั้งแรก นับแต่นั้นมาจนถึงปัจจุบันพวกเขาคือทีมระดับกลางค่อนไปทางท้ายตารางบนลีกสูงสุด แต่ก็ยังไม่ถึงกับต้องตกชั้นไปเล่นในลีกล่างเลย
ผู้จัดการทีมไบรท์ตัน
สำหรับผู้จัดการทีมคนปัจจุบันของสโมสรไบร์ทตัน คือ Graham Potter ชาวอังกฤษ
อดีตผู้จัดการทีมที่มีชื่อเสียง
- Archie Macaulay (สกอตแลนด์)
- Alan Mullery (อังกฤษ)
- Martin Hinshelwood (อังกฤษ)
- Gustavo Poyet (อุรุกวัย)
สนามฟุตบอลและความจุ
เป็นเวลา 95 ปี ที่พวกเขาใช้สนามเหย้าแห่งแรกของตนเองที่ Goldstone Ground แต่ด้วยปัญหาหนี้สินทำให้ทีมต้องตัดสินใจขายสนามแห่งนี้เมื่อปี 1997 และย้ายไปเล่นที่สนาม Withdean Stadium รังเหย้าของสโมสร Gillingham เป็นเวลา 2 ซีซั่น จนถึงปี 1999 ก่อนจะกลับมามีสนามของตนเองอีกครั้งในชื่อ Falmer Stadium ที่ปัจจุบันเปลี่ยนชื่อตามสปอนเซอร์หลักเป็น American Express Community Stadium, Amex Stadium) จุแฟนบอลได้ทั้งสิ้น 31,800 ที่นั่ง

Source: Brighton and Hove Albion
ดาวยิงสูงสุดสโมสรไบรท์ตัน

Source: Brighton and Hove Albion
ทางด้านดาวยิงสูงสุดตลอดกาลของสโมสรไบรท์ตัน แอนด์ โฮลฟ์ อัลเบี้ยน คือ Tommy Cook อดีตนักคริกเกตที่เปลี่ยนมาเล่นฟุตบอลให้กับสโมสรตั้งแต่ยุคเริ่มต้นปี 1922-29 ลงสนามให้ทีมทั้งสิ้น 209 เกม ยิงไป 123 ประตู
ทำเนียบแชมป์ ไบรท์ตัน
- ฟุตบอลคอมมูนิตี้ ชิลด์ 1 สมัย 1910
สถิติที่น่าสนใจ
สโมสรไบรท์ตัน เป็นทีมอาชีพเพียงทีมเดียวจากย่าน Sussex ตั้งแต่ปี 1920-2011 (91 ปี) จนกระทั่ง Crawley Town ได้เลื่อนเข้ามาสู่ลีกอาชีพอย่างเป็นทางการ